รัฐธรรมนูญ?

โดย บ้านเมืองออนไลน์

ยายน พ.ศ.2554

คอลัมน์ : ปริทัศน์ : รัฐธรรมนูญ?

รัฐธรรมนูญ เป็นกฎหมายสูงสุด เป็นที่ยอมรับของประชาชน ในขณะเดียวกันเป็นโครงสร้างของประเทศ เพราะทุกอย่างต้องบรรจุไว้ในรัฐธรรมนูญ ศาสตราจารย์ ดร.ประยูร กาญจนดล จะบอกลูกศิษย์เสมอว่าห้ามเรียกกฎมายรัฐธรรมนูญ แต่ให้เรียกว่ารัฐธรรมนูญเฉยๆ ไม่ต้องมีคำนำ

นักการเมืองไทยส่วนใหญ่ ไม่ศึกษาและทำความเข้าใจกับรัฐธรรมนูญ ว่าทำไม? ต้องมีรัฐธรรมนูญ เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญในแต่ละมาตราเป็นอย่างไร? มีปัญหาในการนำไปใช้หรือไม่อย่างไร? จะพูดถึงรัฐธรรมนูญก็ต่อเมื่อให้ประโยชน์อย่างไร? กับตนเอง และพรรคพวก?

ประชาชน จึงสบสนและไม่เข้าใจ ในการที่นักการเมืองจะแก้ไขรัฐธรรมนูญ สื่อมวลชนก็มักจะเสนอข่าวเพื่อการค้ามากกว่าที่จะอธิบายให้ประชาชนเข้าใจ ทำไม? จึงแก้กันบ่อยนัก แต่ละประเด็นมีที่มาอย่างไร? และเป็นประโยชน์กับประชาชนหรือไม่?     

รัฐธรรมนูญทุกฉบับของ ประเทศไทย มีที่มาจากต่างประเทศแถบตะวันตกทั้งสิ้น ไม่มากก็น้อย เพราะผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการร่าง เป็นผู้ที่เคยไปศึกษาในประเทศเหล่านั้น บางเรื่องก็ลอกมาทั้งประเด็น บางเรื่องก็นำมาปรับปรุงให้เข้ากับสภาพแวดล้อมของประเทศ แต่ในระยะหลัง โดยเฉพาะรัฐธรรมนูญ 40 และ 50 นั้น ได้นำหลักการต่างๆ ไม่ว่าในเรื่องการตรวจสอบ ระบบการเลือกตั้งการประชุมสภาฯ และเรื่องอื่นๆ มาใส่ไว้ในบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญไทย ที่ผิดหลักการก็คือการนำกฎหมายธรรมดามาใส่ไว้ในรัฐธรรมนูญด้วยเช่นกฎหมาย อาญา

พิจารณาให้ละเอียดจะกล่าวได้ว่า รัฐธรรมนูญไทยทั้งสองฉบับดังกล่าว ได้นำหลักการต่างๆ มาจากประเทศอังกฤษ สหรัฐ เยอรมนี อิตาลี โดยเฉพาะฝรั่งเศส เนื่องจากตัวจักรสำคัญในการร่างจบการศึกษาจากฝรั่งเศส การนำมาปรับใช้เป็นเรื่องดี แต่ต้องพิจารณาถึงข้อเท็จจริงของสภาพแวดล้อมในประเทศไทยให้ละเอียด เพราะเมื่อเกิดปัญหาขึ้นมาไม่มีใครรับผิดชอบ?

ที่ผ่านมาทั้งนักการเมือง และนักวิชาการมักโทษรัฐธรรมนูญ แต่ ไม่มีใครหันมาดูตัวเองเลยว่า เป็นเพราะคนไม่ใช่ระบบ!

รัฐ ธรรมนูญ 50 มีปัญหา เพราะเป็นรัฐธรรมนูญของคณะผู้ยึดอำนาจ หรือคณะรัฐมประหาร เมื่อ 19 ก.ย.49 เช่นเดียวกันกับรัฐธรรมนูญ 34 มีจุดอ่อน และข้อบกพร่องหลายจุด?

เห็นด้วยที่จะต้องมีการแก้ไขในบางประเด็น แต่ควรปรับระบบคิดของการแก้ไขเสียใหม่ เพราะถ้าทำในลักษณะเดิมก็หนีไม่พ้นที่จะพิจารณาแบบเดิม คือ ดูเป็นหมวดและรายมาตรา ซึ่งได้เรียนแล้วว่า เราได้ลอกเลียนมาจากต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่?
เมื่อมีปัญหาก็ไม่รู้จะทำ อย่างไร? เพราะของต่างประเทศนั้น เขาพิจารณาจากสภาพแวดล้อม และประวัติศาสตร์ของเขา เราเอามาใช้ เมื่อมีปัญหาไม่มีทางออก ก็ต้องแก้รัฐธรรมนูญ!
ใครมีเวลาก็อ่านดู เฉพาะฉบับสำคัญ 5-6 ฉบับ ก็จะพบความจริง จึงขอถือโอกาสเรียนผู้มีอำนาจว่า ถ้าจะแก้ไขรัฐธรรมนูญต้องมีจุดมุ่งหมายเพื่อประเทศและประชาชน ไม่ใช่คนกลุ่มหนึ่งกลุ่มใด อย่าเหลิงอำนาจเหมือนคณะรัฐประหาร! ต้องโปร่งใสและเป็นธรรมในการร่างรัฐธรรมนูญ เพื่อให้ได้รัฐธรรมนูญเพื่อประชาชนอย่างแท้จริง!
ได้เคยเสนอไว้ตั้งแต่ การร่างรัฐธรรมนูญ 50 แล้วว่า การตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญหรือ ส.ส.นั้นไม่ได้ประโยชน์ เพราะตั้งแต่พรรคพวกเข้ามา รัฐธรรมนูญจึงสนองประโยชน์ต่อกลุ่มของผู้ร่าง และผู้อนุมัติเท่านั้น ไม่โปร่งใสและเป็นธรรม นอกจากนั้นการตั้ง สสร.นั้น เปลืองงบประมาณ ซึ่งเป็นภาษีของประชาชน อย่าไปเอาอย่างเรื่องที่ไม่ดีของรัฐบาลชุดที่แล้ว ต้องแสดงจุดต่างให้ประชาชนเห็นว่าเป็นรัฐบาลของประชาชนจริง?
ประเทศไทยมี ปัญหามากมาย เพราะรัฐบาลที่ผ่านมาตั้งแต่ 2,500 ทุกคณะได้ทิ้งปัญหาต่างๆ ไว้เหมือนดินพอกหางหมู บางเรื่องเป็นปัญหาวิกฤติของสังคมไทย จึงมีความจำเป็นที่จะต้องค้นหาแนวทางแก้ไข ซึ่งจะต้องใช้ผู้ที่มีความรู้ความสามารถเข้ามาช่วยเหลือ ซึ่งไม่ใช่เรื่องยากที่รัฐบาลจะดำเนินการ ถ้ามีความจริงใจในการแก้ปัญหาจริง?
ได้เรียนให้ทราบแล้วว่า รัฐธรรมนูญเป็นโครงสร้างของประเทศ ทำไม? จึงไม่ศึกษาว่าประเทศไทยมีจุดอ่อนและข้อบกพร่องในด้านใดบ้าง ไม่ว่าในเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ คุณภาพชีวิตหรือมิติทางสังคม และด้านอื่นๆ ที่สำคัญ เช่น ความเป็นธรรมในสังคม ระบบอุปถัมภ์ การคอรัปชั่น ผลประโยชน์ทับซ้อน เป็นต้น?
เรามีผู้มีความรู้มากมายอยู่ในสถาบันการ ศึกษา และภาคเอกชน ทำไม? รัฐบาลจึงไม่เชิญคนเหล่านั้นให้ช่วยเหลือ? ขอแนะนำให้ที่ประชุมอธิการบดีทั่วประเทศเป็นเจ้าภาพทำการศึกษาในเรื่องนี้ เพราะมีทั้งงบประมาณ ทรัพยากรบุคคลที่เพียบพร้อม ให้เวลา 1 ปี น่าจะมีความเป็นไปได้สูง เพราะเป็นผลประโยชน์ของประเทศ และเป็นการแสดงเจตนารมณ์ที่โปร่งใสของรัฐบาลในการดำเนินการ!
เมื่อเสร็จ ภารกิจก็ให้ที่ประชุมอธิการบดีฯ ส่งผลการศึกษาไปให้รัฐบาล เพื่อดำเนินการต่อไป ในการตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ ซึ่งคงใช้ผู้ทรงคุณวุฒิ ที่มีความรู้ และประสบการณ์ที่แท้จริง
ไม่ควรเกิน 15 คน ให้เวลา 6 เดือน!
การ ตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญควรมีความโปร่งใสและตรวจสอบได้ อาจใช้วิธีเสนอชื่อให้สื่อมวลชน และสังคมตรวจสอบก่อนก็ได้ ขอเรียนเพิ่มเติมว่า รัฐธรรมนูญเป็นเรื่องสำคัญ และละเอียดอ่อน จะให้ใครก็ได้มาทำการร่างไม่ได้ เห็นได้จากการที่มี สสร.มา 2-3 ครั้ง ได้คนที่ไม่ได้รู้เรื่องรัฐธรรมนูญมาร่างทำให้เปลืองเวลา และเสียงบประมาณมากเกินไป!
ที่สำคัญคือขาดข้อมูลพื้นฐานที่เป็นความจริง ของสังคมไทยมาประกอบการพิจารณา ทำให้รัฐธรรมนูญมีจุดอ่อน เมื่อประกอบกับนักการเมืองที่เอาแต่ประโยชน์ส่วนตัวมาเป็นองค์ประกอบ ยิ่งทำให้ประเทศมีปัญหามากขึ้น
ประชาชนกลายเป็นเหยื่อทางการเมืองมากขึ้น ถ้าเราไม่แก้ไขในจุดนี้!
จาก การศึกษาและประสบการณ์ที่มีอยากเรียนให้ทราบว่าแต่ละประเทศในโลกนั้น พยายามที่จะใช้คนน้อยที่สุดในการร่างรัฐธรรมนูญ แต่จะพิจารณารอบคอบในแต่ละเรื่อง ผู้ร่างรัฐธรรมนูญสหรัฐในครั้งแรก เป็นผู้แทนจาก 11 มลรัฐ ในขณะนั้นเพียง 55 คน แต่ผู้ร่างมี 3-4 คนเท่านั้น ส่วนฮังการีนั้น ซึ่งผู้เขียนมีประสบการณ์โดยตรง ใช้ดอกเตอร์ทางกฎหมายเพียง 2 คนเป็นผู้ร่าง!
(ฮังการีเปลี่ยนแปลงการปกครองจากคอมมิวนิสต์ เป็นประชาธิปไตย จำได้ว่ารัฐธรรมนูญฉบับแรกมีเพียง 88 มาตรา)
รัฐ ธรรมนูญที่ดีไม่จำเป็นต้องยาว และลงในรายละเอียด เพราะจะมีกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ และกฎหมายอื่นๆ บังคับใช้ในแต่ละเรื่องกำกับอยู่ สำคัญที่สุดต้องมีความยืดหยุ่น ชัดเจน ไม่จำเป็นต้องตีความ เพราะทุกมาตรามีที่มา และเจตนารมณ์ในตัวของมันอยู่แล้ว?
การที่มีข่าวในสื่อมวลชนเรื่องการ แก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยผู้แทนของพรรคเพื่อไทย ทำให้มีการวิพากษ์วิจารณ์ไปในทิศทางต่างๆ เกิดความสับสนในหมู่ประชาชน พรรคเพื่อไทยจะต้องแถลงข้อเท็จจริงให้ประชาชนทราบ ในเรื่องที่เกี่ยวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ โดยเฉพาะว่าแก้เพราะอะไร? เป็นประโยชน์กับประชาชนอย่างไรบ้าง? เพราะมิฉะนั้นจะเป็นปัญหาในด้านลบกับพรรคเพื่อไทยเอง!
ควรให้นักวิชาการของพรรคที่เข้าใจเรื่องรัฐธรรมนูญ ซึ่งมีอยู่หลายคนเป็นผู้ชี้แจงจะเหมาะสมกว่า!
เป็น เรื่องที่น่าหนักใจของคนไทยที่ประเทศนี้ได้แบ่งแยกเป็น 2 ฝ่ายเรียบร้อยแล้ว การปรองดองเกิดขึ้นได้ยาก ถ้านักการเมืองยังใช้ระบบคิดแบบเดิม คือ เอาตัวเองเป็นหลัก!
รอเวลาที่จะรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ สังเกตได้ว่ามีการโจมตีกันในสื่ออย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน โดยไม่ได้นึกว่าขณะนี้ประชาชนเดือดร้อนแสนสาหัสจากน้ำท่วม!     
เรื่อง รัฐธรรมนูญไม่ใช่เรื่องเร่งด่วน แต่ถ้าจะดำเนินการให้เหมาะสมและรอบคอบจะต้องใช้เวลาตามที่ได้เสนอ สิ่งที่รัฐบาลควรดำเนินการมีมากมายไม่เฉพาะยาเสพติดเท่านั้น!
เยียวยาน้ำท่วมก็เร่งด่วน ค่าครองชีพสูงก็เร่งด่วน อย่ามัวไปยุ่งกับเรื่องที่ประชาชนได้รับประโยชน์น้อยจะดีกว่า!
ได้ เรียนให้ทราบตั้งแต่รับตำแหน่งแล้วว่า มีงานที่ทำแล้วประชาชนได้รับประโยชน์และมีความสุขอีกมาก ไปเอาใจใส่ในเรื่องที่ประชาชนเดือดร้อนดีกว่า เพราะนายกฯ หญิงคนแรกของประเทศคงจะทราบดีว่า อุปสรรคในการบริหารประเทศของตนนั้นมีมากมาย!
การเอาประชาชนเป็นกำแพงให้พิงเป็นการดีที่สุด!
รศ.อัษฎางค์ ปาณิกบุตร