“ขออย่าให้การปฏิรูปหลงทางอีกเลย”

โดย Prida Kunchol
เป็น ข้อความทิ้งท้ายของบทความเรื่อง”ระวังปฏิรูปหลงทาง” ที่เขียนโดยอาจารย์ ดร.ปราโมทย์ นาครทรรพ ลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ผู้จัดการรายวัน ฉบับวันศุกรที่ 22 กันยายน 2549 หลังจาก คณะปฏิรูปการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ทำ รัฐประหารรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร เพียง 3 วัน เป็นคำเตือนสติของอาจารย์ ดร.ปราโมทย์ นาครทรรพ ให้คณะรัฐประหารนำโดย พล.อ.สนธิ บุญยรัตกลิน ผู้บัญชาการทหารบกขณะนั้นมิให้ปฏิรูปการเมืองหลงทางอีก หลังจากที่รัฐบาลชวน หลีกภัย และ รัฐบาลทักษิณ ชินวัตร ประสบความล้มเหลวปฏิรูปการเมืองอย่างซ้ำซากนับจากมีรัฐธรรมนูญฉบับปฏิรูปการ เมือง พ.ศ. 2540 ต่อเนื่องกันนานถึง 9 ปี

ชื่อของคณะรัฐ ประหารชี้ให้เห็นความต้องการปฏิรูปการเมืองเช่นเดียวกับความมุ่งมั่นของ พันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยในวันนี้ที่รณรงค์ให้ไปใช้สิทธิ์เลือกตั้ง โดยไม่ลงคะแนนให้ผู้ใด(Vote No)ในวันที่ 3 กรกฏาคม 2554 โดยมีเป้าหมายให้ปฏิรูปการเมือง อย่างไรก็ตาม คณะรัฐประหารและรัฐบาลของ พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประสบความล้มเหลวอย่างสิ้นเชิง สาเหตุเป็นเพราะ 1. ขาดความรู้ต้นเหตุที่โลกปฏิรูปการบริหาร 2. แต่งตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญที่ขาดคุณสมบัติ 3. กระบวนการปฏิรูปการเมือง(Reinventing Government Process)ผิดขั้นตอน

1 ขาดความรู้ต้นเหตุที่โลกปฏิรูปการบริหาร: เมื่อไม่มีความรู้สาเหตุที่โลกต้องปฏิรูปการบริหารทำให้รัฐบาลไทยไม่สามารถ ปฏิรูปที่ต้นเหตุ จึงพบแต่ ความล้มเหลวในการปฏิรูปประเทศทุกเรื่อง เช่น ความล้มเหลวปฏิรูปการศึกษาจนต้องให้มีการปฏิรูปทศวรรษที่สอง...ความล้มเหลว ของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่ไม่มีคุณภาพ และความล้มเหลวของการปฏิรูปการเมือง

สาเหตุที่โลกปฏิรูปการบ ริหาร: เกิดจากการวิจัยของ ดร.เดมมิ่ง (Edwards W. Deming) เมื่อต้นทศวรรษ 1970s พบว่า การทำงานของ”คน”มีประสิทธิภาพไม่เกิน 15% เท่านั้น อีก 85% ขึ้นอยู่กับ ”ระบบ”(System) ซึ่งอยู่ในความรับผิดชอบของฝ่ายบริหารว่าออกแบบระบบได้ดีแค่ไหน ต้นเหตุจึงอยู่ที่”ระบบ”อันเป็นหัวใจของการปฏิรูปการบริหารหรือปฏิรูปการ เมือง ดังนั้น ความสำเร็จของการปฏิรูปการเมืองจึงอยู่ที่ความสามารถของรัฐบาลในการออกแบบ ระบบที่ดี เพราะ”ระบบ”.เป็นพื้นฐานที่ทำให้ความต้องการของประชาชนเป็นความจริงอย่าง ยั่งยืน

การสร้างระบบที่ดีไม่ควรใช้วิธีการเก่าด้วยการแต่ง ตั้งคณะกรรมการให้ช่วยกันคิดดังที่รัฐบาลนิยมทำเช่นนี้อย่างจำเจและล้มเหลว อย่างซ้ำซาก... วิธีออกแบบระบบที่ดีให้สำเร็จ คือ การเสาะหาระบบที่ดีที่สุด(ของโลก)เพื่อนำมาเป็นตัวอย่าง(Benchmarking Best Practices) ระบบที่ดีชุดเดียวกันสามารถใช้ปฏิรูปทั้งการเมือง ปฏิรูปแผนเศรษฐกิจและสังคมรวมทั้งปฏิรูปการศึกษาแล้ว ระบบดีชุดนี้ยังใช้ปฏิรูปการบริหารของรัฐสภา และปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมและตำรวจได้ด้วย โดยใช้โครงร่างองค์กร(Organizational Profile)อันเดียวกัน และใช้ระบบที่ดีชุดเดียวกันคือ “ระบบงาน” และ “กระบวนการทำงาน”รองรับทุกหมวด(Categories and items)ในโครงร่างองค์กร หากขาดหรือไม่สามารถออกแบบระบบที่ดีทั้ง 2 รายการนี้ได้แล้ว การบริหารระบบจะยากลำบาก

ระบบงาน (Work Systems): หมาย ถึงระบบที่สร้างความสำเร็จให้การทำงานในองค์กร เป็นระบบแสดงขั้นตอนวิธีปฏิบัติงาน(Documented Procedures)ที่ชี้เป้าหมาย(Purpose)แต่ละเรื่องไว้ชัดเจน ระบบงานทำหน้าที่ได้ถึง 4 ประการคือ 1.ใช้ระบบเป็นแผนงาน(Plan)ที่แสดงวิธีปฏิบัติตามแผน 2. สามารถใช้ระบบตัวนี้แสดงวิธีปฏิบัติงาน(Do) 3.ใช้เป็นเครื่องมือในการตรวจประเมิน(Check)โดยประเมินที่ระบบงานและกระบวน การทำงาน 4.ใช้เป็นพื้นฐานในการปรับปรุงคุณภาพ(Act for Improvement)ที่ได้จากการประเมินตาม ข้อ 3.....ระบบงานยังมีประโยชน์ในการป้องกัน(Prevention) เช่น ป้องกันนักการเมืองโกงชาติได้...“ระบบงาน”ป้องกันการเลือกตั้งทุจริตได้ดี กว่า “คน” เมื่อท่านต้องการป้องกันปัญหาอะไร ก็ให้ระบุไว้ในระบบ

กระบวนการทำงาน (Work Processes): เป็นเอกสารที่แสดงลักษณะงานทุกตำแหน่งในองค์กร ซึ่งเอกสารนี้เป็นพื้นฐานที่ดีในการวัด วิเคราะห์เพื่อการปรับปรุงคุณภาพ ยกระดับคุณภาพงานขององค์กรให้สูงขึ้นซึ่งหมายถึงการยกระดับความสามารถแข่ง ขัน...กระบวนการทำงานแสดงให้เห็นลักษณะสำคัญของงานที่เป็นประเด็นในการปรับ ปรุง (Key Work Process Requirements) เพื่อให้การวัดหรือการชี้วัด(Measures or Indicators)ในการปรับปรุงทำได้ง่าย...สำหรับการบริหารกระบวนการทำงานให้ ปฏิบัติตามขั้นตอนวิธีปฏิบัติที่แสดงใน ระบบงาน (Work Systems)

2. แต่งตั้งคณะกรรมการยกร่างรัฐธรรมนูญที่ขาดคุณสมบัติ: การ ร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 น่าจะสร้างความสำเร็จให้การปฏิรูปการเมืองได้ หากมีการแต่งตั้งผู้ที่มีคุณสมบัติความรู้เรื่องการบริหารระบบงาน และ กระบวนการทำงาน ดังกล่าวร่วมในคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ เนื่องจากการบริหารระบบดังกล่าวคือความสำเร็จในการปฏิรูปการเมือง

3. ขั้นตอนกระบวนการปฏิรูปการเมือง (Reinventing Government Process): ได้แก่การสร้างหรือออกแบบระบบ(System Design)ก่อนอื่น อันได้แก่ระบบงาน และ กระบวนการทำงานดังกล่าวเพื่อให้ประเทศมีการบริหารระบบตามมาตรฐานสากล...ขั้น ตอนที่สร้างความสำเร็จของการปฏิรูปการเมือง นอกจากการออกแบบระบบให้ได้ระบบที่ดีโดยการเปรียบเทียบกับระบบดีที่สุดของ โลก(Benchmarking Best Practices)แล้ว... ยังต้องจัดโครงสร้างให้เป็นระบบ(Organization as a system) และมีระบบการวัด/วิเคราะห์(Measurement, Analysis) มีผลให้ปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง (Continuous Improvement) เพื่อประเทศมีความสามารถแข่งขันให้ประชาชนพอใจด้วย

การปฏิรูปการเมืองคืออะไร: คือ เปลี่ยนการบริหารภาครัฐจากการบริหารสมัยเก่า (Bureaucracy) ที่ขาดระบบ ไปสู่การบริหารที่มีระบบ หรือ การบริหารคุณภาพ TQM (Total Quality Management) เพื่อความอยู่เย็นเป็นสุขของประชาชน

                             เมื่อมหาชนไม่ประสงค์เลือกนักการเมืองผู้ได(Vote No)ในวันเลือกตั้งทั่วไปที่ 3 กรกฏาคม 2554 มีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจนมีการปฏิรูปการเมืองแล้ว...การปฏิรูปการเมือง ไม่หลงทางอีกตามความเป็นห่วงของอาจารย์ ดร.ปราโมทย์ นาครทรรพ เมื่อใช้วิธีการบริหารระบบข้างต้นซึ่งเป็นวิธีปฏิรูปการเมืองของนานาชาติ