คุณภาพรัฐธรรมนูญ โดย : ปรีดา กุลชล

การแก้ไขรัฐธรรมนูญให้มีคุณภาพมีผลดี นอกจากสร้างระบบป้องกันวิกฤติของชาติแล้ว ยังสร้างความสำเร็จให้การปฏิรูปประเทศได้ทุกเรื่อง

วันที่ 17 มิถุนายน 2553 02:00

การ ที่นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ทาบทาม ดร.สมบัติ ธำรงธัญวงศ์ ให้ตั้งคณะกรรมการศึกษาแก้ไขรัฐธรรมนูญ เมื่อตัดประเด็นการตั้งคณะกรรมการเพื่อซื้อเวลาของรัฐบาลออกไปแล้ว จะเห็นความเฉียบแหลมของนายกรัฐมนตรีที่มองเห็น ความไม่มีคุณภาพของรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน เมื่อใช้มาตรฐานสากลเป็นบรรทัดฐาน สาเหตุที่ทำให้รัฐธรรมนูญไม่มีคุณภาพ เพราะขาด ระบบ อันเป็นหลักประกันคุณภาพรัฐธรรมนูญ (Quality Assurance) ตามข้อกำหนดของมาตรฐานสากล...รัฐธรรมนูญเป็นหลักสำคัญของการบริหาร หรือการปกครองประเทศ ดังนั้น เมื่อสามารถแก้ไขรัฐธรรมนูญให้มีคุณภาพได้โดยการออกแบบระบบรองรับรัฐธรรมนูญ ที่สามารถทำได้โดยทำกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญให้เป็นระบบ (Documented Procedures) ซึ่งจะเป็นตัวอย่างที่ดีนำไปสู่ความสำเร็จของการปฏิรูปประเทศได้พร้อมๆ กันทุกเรื่อง เช่น การปฏิรูปการเมือง การปฏิรูปการศึกษา การปฏิรูปเศรษฐกิจและสังคม การปฏิรูปสื่อ การปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม (และตำรวจ) โดยใช้เกณฑ์มาตรฐาน (Criteria) เกณฑ์เดียวเท่านั้น เช่น รัฐบาลสหรัฐอเมริกาสามารถปฏิรูปการบริหารประเภทต่างๆ ทั้งการปฏิรูปการเมือง ปฏิรูปการศึกษา ปฏิรูปการสาธารณสุข ฯลฯ โดยใช้เกณฑ์มาตรฐาน (Baldrige Criteria) เพียงเกณฑ์เดียว  

สาเหตุโลกปฏิรูปการบริหาร : การวิจัยของ ดร.เดมมิ่ง (Edwards Deming) เมื่อทศวรรษ 1970s พบว่า การทำงานของคนมีประสิทธิภาพหรือถูกต้องไม่เกิน 15% เท่านั้น อีก 85% ขึ้นอยู่กับระบบ (ดู Deming 85/15 rule ใน google) การออกแบบระบบ (System Design) อยู่ในความรับผิดชอบของผู้บริหารสูงสุดขององค์กร เช่น นายกรัฐมนตรีเป็นผู้ออกแบบระบบให้ประเทศ ผลการวิจัยดังกล่าวทำให้องค์กรมาตรฐานสากล ISO ประกาศเมื่อ พ.ศ. 2530 ให้ประเทศสมาชิกกว่า 150 ประเทศทั่วโลกต้องใช้การบริหารที่มีระบบ เรียกว่า Quality Management System

รัฐธรรมนูญไม่มีคุณภาพสร้างวิกฤติ : สภาร่างรัฐธรรมนูญโดยเฉพาะอย่างยิ่งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญขาดความ รู้เรื่องการบริหารระบบดังกล่าวตามข้อกำหนดของ ISO...การทำประชามติไม่ช่วยให้รัฐธรรมนูญมีคุณภาพได้ รัฐธรรมนูญไทยจึงไม่มีคุณภาพ เพราะไม่สามารถสร้างระบบที่เป็นหลักประกันคุณภาพรัฐธรรมนูญตามมาตรฐานสากล ได้ ความล้าสมัยของรัฐธรรมนูญเห็นได้ที่การให้ความสำคัญของ คน ในรูปคณะกรรมการองค์กรอิสระมากกว่า "ระบบ" ตัวอย่างความล้มเหลวของ คน ในรัฐธรรมนูญ คือ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ไม่สามารถป้องกันปัญหาการซื้อเสียงได้ ทำให้ได้รัฐบาลที่ไม่โปร่งใส และประชาชนมีปฏิกิริยาโต้ตอบออกมาในรูปวิกฤติการเมืองอย่างซ้ำซาก และทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ บางครั้งนักการเมืองฝ่ายตรงข้ามกับรัฐบาลที่เสียประโยชน์ฉวยโอกาสเข้ามาผสม โรงจนถึงขั้นเผาบ้านเผาเมือง...รัฐธรรมนูญที่มีคุณภาพเท่านั้นที่มีระบบ ป้องกันวิกฤติได้

คณะกรรมการศึกษาแก้ไขรัฐธรรมนูญ : คุณสมบัติของคณะกรรมการศึกษาแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อให้มีคุณภาพอย่างน้อยต้อง มีความรู้พื้นฐานขั้นต่ำของการบริหารคุณภาพ คือ ต้องรู้ว่าระบบ (Quality System) ที่รองรับการบริหารคืออะไร

ระบบ Quality System : หมายถึง ระบบเอกสารที่แสดงขั้นตอนวิธีปฏิบัติงาน (Documented Procedures) ซึ่งเป็นหัวใจของการบริหารคุณภาพ มีโครงสร้างเป็นระบบ (Organization as a system) หรือเป็นทีม และมีทรัพยากร (Resources) เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการบริหาร เช่น ผู้นำ (Leadership) เงิน เทคโนโลยี เป็นต้น

ประโยชน์ของรัฐธรรมนูญที่มีคุณภาพ : รัฐธรรมนูญที่มีคุณภาพสร้างคุโณปการให้ประเทศไทยได้มากเกินกว่าที่ประชาชน คาดหวัง นอกจากมีระบบป้องกันวิกฤติของชาติแล้ว รัฐยังช่วยสร้างความสำเร็จให้การปฏิรูปประเทศ ได้แก่ การปฏิรูปการเมือง การปฏิรูปการศึกษา การปฏิรูปเศรษฐกิจและสังคม การปฏิรูปสื่อ การปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมและตำรวจ โดยใช้เกณฑ์อันเดียวกันเพียงเกณฑ์เดียวเท่านั้น โดยเน้นเพียง 2 ข้อ คือ 1. ผู้นำ (Leadership) หรือผู้บริหารสูงสุดขององค์กร ขับเคลื่อน 2. "ระบบ" ตามเกณฑ์ (Criteria) รวม 7  หมวด ซึ่งทั่วโลกยกย่องเกณฑ์นี้ว่าเป็น "เกณฑ์การปฏิบัติงานที่ดีเลิศ" Criteria for Performance Excellence  ที่รัฐบาลสหรัฐ (US. Federal Government) ใช้เป็นเกณฑ์ในการปฏิรูปการเมือง ปฏิรูปการศึกษา ปฏิรูปการสาธารณสุขและปฏิรูปการบริหารธุรกิจภาคเอกชนทุกมลรัฐทั่วประเทศ โดยมีเป้าหมายให้ปรับปรุงคุณภาพ (Quality Improvement) เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของชาติตามบทบัญญัติของกฎหมาย Public Law 100-107, 1987 (ค้น google) เกณฑ์การปฏิบัติงานดีเลิศมีดังนี้

1. ผู้นำ (Leadership) เช่น ผู้บริหารสูงสุดหรือนายกรัฐมนตรี

2. การวางแผนยุทธศาสตร์ (Strategic Planning)

3. การมุ่งเน้นที่ลูกค้า (Customer Focus)

4. การวัด การวิเคราะห์ และการจัดการความรู้ (Measurement, Analysis, and Knowledge Management)

5. การมุ่งเน้นบุคลากร (Workforce Focus)

6. การจัดการกระบวนการ (Process Management)

7. ผล (Results)

สรุป การแก้ไขรัฐธรรมนูญให้มีคุณภาพมีผลดี นอกจากสร้างระบบป้องกันวิกฤติของชาติแล้ว   ยังสร้างความสำเร็จให้การปฏิรูปประเทศได้ทุกเรื่อง มีผลทำให้การบริหารของชาติมีระบบมีคุณภาพได้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลก โดยให้ความสำคัญที่ "ระบบ" ซึ่งออกแบบได้ค่อนข้างยาก การออกแบบระบบที่ดี (System Design) คือ การสร้างระบบให้มีประโยชน์ 3 ประการพร้อมกัน คือ 1. เป็นมาตรฐานแสดงวิธีปฏิบัติงาน (Documented Procedures) ที่ง่ายต่อการปฏิบัติและถูกต้อง  2. เป็นมาตรฐานในการประเมิน (Measurement) เพื่อปรับปรุงคุณภาพ และ 3. เป็นมาตรฐานในการปรับปรุงระบบ (Process Improvement) เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขัน.