อาจารย์ดังแฉ ! กลโกงภาษี "ยักษ์ข้ามชาติ"

    Posted by A.punnee , 

บริษัทยักษ์ใหญ่ทั่วโลกจะมีจุดมุ่งหมายสูงสุดคล้ายกันคือ การทำกำไรให้มากที่สุดแต่เสียภาษีให้น้อยที่สุด เช่น กลุ่มเครือข่ายธุรกิจค้าสารเคมีเกษตร ซึ่งผลิตและส่งออกปุ๋ย ยาฆ่าแมลง ยาฆ่าวัชพืช ฯลฯ มาจำหน่ายในเมืองไทยนั้น กำลังถูกจับตามองว่าอาจมีบางบริษัททำงบการเงินไม่โปร่งใส

           

ล่าสุด “คม ชัด ลึก” พบข้อมูลงบการเงินของทั้งบริษัทขายสารเคมีเกษตรข้ามชาติหลายแห่งที่แจ้งกับกระทรวงพาณิชย์เมื่อปี 2553 ว่ามีการจ่ายภาษีเงินได้นิติบุคคลเพียงไม่กี่ล้านบาท ทั้งๆ ที่มีเงินหมุนเวียนทำการค้าระดับร้อยล้านถึงหลายพันล้านบาท เช่น บริษัทแห่งหนึ่งจากทวีปยุโรป มีรายได้ขายสินค้ารวมแล้วเกือบ 5,000 ล้านบาท แต่แจ้งว่าต้นทุนสูงกว่า 4,000 ล้านบาท เมื่อหักค่าใช้จ่ายทั้งหมด เหลือกำไรสุทธิเพียง 90 กว่าล้านบาท ทำให้เหลือยอดจ่ายภาษีเงินได้เพียง 8.4 ล้านบาทเท่านั้น

       นอกจากนี้ ยังพบอีก 2 บริษัทสัญชาติอเมริกา ที่พยายามขอขึ้นบัญชีกับกรมวิชาการเกษตรเพื่อนำเข้าสาร "เมโทมิล" และ "คาร์โบฟูราน" ซึ่งเป็นยาฆ่าแมลงพิษร้ายแรงที่หลายประเทศห้ามใช้แล้ว โดยพิจารณาจากงบการเงินเมื่อปี 2553 บริษัทแรกระบุว่ามีรายได้รวม 6,000 ล้านบาท และแจ้งต้นทุนสูงถึง 5 ,000 ล้านบาท และมีกำไรสุทธิเหลือเพียง 460 ล้านบาท ทำให้ต้องจ่ายภาษีเงินได้เพียง 195 ล้านบาท ส่วนบริษัทที่ 2 แจ้งว่ามีรายได้รวม 590 ล้านบาท แต่มีค่าใช้จ่ายสูงถึง 488 ล้านบาท เมื่อเสียภาษีเงินได้ 20 ล้านบาทแล้ว ปรากฏว่าบริษัทนี้ขาดทุนสุทธิประมาณ6 ล้านบาท

          สรรพากรระดับอาวุโสแอบกระซิบให้ฟังว่า การจ่ายภาษีไม่ถูกต้องนั้นแทบจะเป็นเรื่องปกติของบริษัททุกแห่ง ส่วนใหญ่มักเรียกว่าเป็นคดีเลี่ยงภาษีมากกว่าโกงภาษี ขอเพียงแต่เจ้าหน้าที่สรรพากรตั้งใจตรวจสอบก็จะพบความผิดปกติทันที หากผู้ทำบัญชีเชี่ยวชาญการซ่อนเงินมากเท่าไร สรรพากรก็ต้องเก่งมากกว่า จึงจะตรวจพบว่ามีการจ่ายภาษีไม่ถูกต้อง 

          การทำงบการเงินเพื่อเสียภาษีเงินได้ของบริษัทใหญ่ๆ นั้น ต้องใช้เทคนิคซับซ้อนแบบไม่ธรรมดา ตามที่ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษีชื่อดัง “อมรศักดิ์ พงศ์พศุตม์” หรือที่รู้จักกันในนาม "หมอภาษี" อธิบายให้ “คม ชัด ลึก” ฟังว่า บริษัทใหญ่ๆ มักใช้วิธีเลี่ยงภาษีแบบไม่ผิดกฎหมาย หรือการใช้ช่องว่างของกฎหมายให้เป็นประโยชน์ ตามสำนวนที่พูดกันติดปากว่า "ถูกกฎหมายแต่ผิดศีลธรรม"

อ.อมรศักดิ์ ผู้บริหารโรงเรียนภาษี เล่าจากประสบการณ์ที่คลุกคลีวงการภาษีอากรมานานกว่า 20 ปีว่า ทุกอย่างเริ่มต้นจากการวางแผนภาษี (Tax Planning) หมายถึง การเตรียมการ การบริหารจัดการภาระภาษีที่พึงจะเกิดขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดภาระภาษีให้มากที่สุด โดยเทคนิคที่นิยมใช้กันมี 5 วิธีคือ

          1.การใช้ "อนุสัญญาภาษีซ้ำซ้อน" ระหว่างประเทศให้เป็นประโยชน์ หมายความว่า การลงทุนของบริษัทยักษ์ใหญ่จะคำนวณเลยว่าควรเสียภาษีตามถิ่นที่อยู่หรือแหล่งเงินได้ หากประเทศใดเสียภาษีน้อยกว่าจะเลือกให้ประเทศนั้นเป็นหลักในการทำให้เกิดรายได้ 

           2.เมืองปลอดภาษี (Tax Heaven Country) เช่น เคย์แมน, บาฮามาส์, บริติช เวอร์จิน ไอร์แลนด์ ฯลฯ กลุ่มธุรกิจข้ามชาตินิยมไปตั้งบริษัทแม่ที่ประเทศเหล่านี้ เพราะไม่มีการเก็บภาษีหรือเก็บน้อยมาก ยิ่งไปกว่านั้นยังไม่มีการควบคุมอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ

            3.เทคนิคการตั้งราคาโอน (Transfer Pricing) หมายถึง การทำให้ต้นทุนสูงขึ้น เพื่อมีกำไรน้อยลง แล้วจะเสียภาษีไม่มาก วิธีนี้ต้องทำเฉพาะในเครือบริษัทเดียวกันเท่านั้น เช่น ตั้งราคาต้นทุนสินค้าสูงกว่าราคาขายในตลาดทั่วไป สินค้าที่ขายให้ประเทศอื่นๆ ราคาทั่วไป 100 บาท แต่เมื่อส่งมาขายให้บริษัทสาขาในไทยจะขายให้ 120 บาท เมื่อบริษัทลูกซื้อสินค้ามาในราคาต้นทุนแพง ขายเสร็จแล้วจะได้กำไรน้อยลง สุดท้ายจำนวนเงินที่ต้องเสียภาษีรายได้ก็น้อยลงไปด้วย

        4.การกู้ยืมกับบริษัทในเครือ (Debt Financing) เป็นกลยุทธ์เชิงภาษีที่กู้ยืมเงินบริษัทในเครือ จากนั้นก็หักค่าใช้จ่ายเป็นค่าดอกเบี้ยเงินกู้ ทำให้กำไรลดลง เมื่อกำไรลดลงก็เสียภาษีรายได้ลดลงด้วย  ส่วนข้อสุดท้ายคือ

         5.การสร้างรายจ่ายเท็จ มีการคิดค่าใช้จ่ายและค่าบริการบางประเภทแพงกว่าปกติมาก เช่น ค่าที่ปรึกษาทางเทคนิค ค่าลิขสิทธิ์ ค่าบริการต่างๆ ฯลฯ ส่วนใหญ่บริษัทแม่จะเรียกเก็บค่าบริการเหล่านี้จากบริษัทสาขาในประเทศต่างๆ ถือเป็นรายจ่ายที่ไม่ต้องมีเอกสารหลักฐานมากนัก ทำให้เลี่ยงภาษีได้อย่างถูกกฎหมาย กลยุทธ์ทั้ง 5 ข้อนี้เป็นเทคนิคทั่วไปที่หลายบริษัทใช้ แต่บางบริษัทอาจมีลูกเล่นมากกว่านี้ ทำให้ตามเก็บภาษีได้ยาก

          อ.อมรศักดิ์แนะนำว่า ถึงเวลาแล้วที่กรมสรรพากรจะยกเครื่องการตรวจสอบภาษีรายได้ เช่น ไม่ควรดูเฉพาะงบการเงินที่แต่ละบริษัทยื่นในแต่ละปี แต่ต้องตรวจสอบรายละเอียดและขอดูเอกสารทางบัญชีทุกอย่าง โดยเฉพาะบริษัทขนาดใหญ่ที่ว่าจ้างผู้เชี่ยวชาญมาทำภาษีเป็นพิเศษ นอกจากนี้ ยังควรปรับปรุงคุณภาพของเจ้าหน้าที่กรมสรรพากรให้รู้เท่าทันเล่ห์เหลี่ยมการโกงภาษีในรูปแบบใหม่ที่มีหลากหลายวิธี

          สุดท้ายคือรัฐบาลต้องปรับปรุงปฏิรูปกฎหมายภาษีอากรครั้งใหญ่ เพื่อรองรับปี 2558 ซึ่งประเทศไทยจะเข้าเป็นส่วนหนึ่งของประชาคมอาเซียน อัตราภาษีเงินได้ไม่ควรแตกต่างจากประเทศอื่นมากนัก เช่น ภาษีเงินได้ของไทย 30% แต่สิงคโปร์ 17%  กัมพูชา 20% หรือ จีน 25% การปรับให้ภาษีเท่ากับประเทศอื่นเป็นการเอื้อประโยชน์ต่อนักลงทุน มิเช่นนั้นจะเสียเปรียบเรื่องการแข่งขันทางการค้า

รายงานพิเศษ

คมชัดลึก 16/12/2554

/////////