ประกาศคณะปฏิวัติ - ประกาศคณะราษฎร เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.2475

“ราษฎรทั้งหลาย
                เมื่อกษัตริย์องค์นี้ได้ครองราชย์สมบัติสืบมาจากพระเชษฐานั้น ในขั้นต้นราษฎรบางคนได้หวังกันว่า <span>กษัตริย์องค์ใหม่นี้คงจะปกครองให้ร่มเย็น แต่การก็หาได้เป็นไปตามที่คิดหวังไม่ กษัตริย์คงทรงอำนาจเหนือกฎหมาย (7) </span>อยู่ตามเดิม <span>ทรงแต่งตั้งญาติวงศ์และคนสอพลอไร้คุณความรู้ให้ดำรงตำแหน่งที่ สำคัญๆ</span> <span>ไม่ทรงฟังเสียงของราษฎร </span>(7) ปล่อยให้<span>ข้าราชการใช้อำนาจหน้าที่ในทางที่ทุจริต (7)</span> มีการ<span>รับสินบน ในการก่อสร้าง</span>(7)  ซื้อของใช้ในราชการ <span>หากำไรในการเปลี่ยนราคาเงิน</span>(7)  ผลาญเงินของประเทศ<span> ยกพวกเจ้าขึ้นให้สิทธิมากกว่าราษฎร (6)</span> <span>กดขี่ข่มเหงราษฎร</span> <span>ปกครองโดยขาดหลักวิชา</span> (7) ปล่อยให้<span>บ้านเมืองเป็นไปตามยถากรรม </span>(7) ดังจะเห็นได้จากความ<span>ตกต่ำในทางเศรษฐกิจ</span> (5) และความ<span>ฝืดเคืองในการทำมาหากิน (5)</span> ซึ่งพวกราษฎรได้รู้กันอยู่ทั่วไปแล้ว <span>รัฐบาลของกษัตริย์เหนือกฎหมาย</span> <span>มิสามารถแก้ไขให้ฟื้นขึ้นมาได้ </span>(7)<span> </span>
                การที่แก้ไขไม่ได้ก็เพราะ<span>รัฐบาลของกษัตริย์นี้มิได้ปกครอง ประเทศเพื่อราษฎรตามทีรัฐบาลอื่นๆได้กระทำกัน </span>(7) <span>รัฐบาลของกษัตริย์ได้ถือเอาราษฎรเป็นทาส </span>(7) (ซึ่งเรียกว่าไพร่บ้างข้าบ้าง)เป็นสัตว์เดรัจฉาน ไม่นึกว่าเป็นมนุษย์ เหตุฉะนี้ <span>แทนที่จะช่วยราษฎรกลับพากันทำนาบนหลังราษฎร</span> (6) จะเห็นได้ว่าภาษีอากรที่บีบคั้นเอามาจากราษฎรนั้น กษัตริย์ได้หักเอาไว้ใช้ส่วนตัวปีหนึ่งเป็นจำนวนหลายล้าน<span>ส่วน ราษฎรซิกว่าจะได้มาแม้แต่เล็กน้อยแทบจะเลือดตากระเด็น</span> (5)ถึงคราวเสียเงินราชการหรือภาษีใด ถ้าไม่มีเงินรัฐบาลก็ยึดทรัพย์หรือใช้งานโยธา แต่พวกเจ้ากลับนอนกินกันเป็นสุข <span>ไม่มีประเทศใดในโลกจะให้เงินเจ้ามากเช่นนี้</span>(7) นอกจากพระเจ้าชาร์และพระเจ้าไกรเซอร์ แห่งเยอรมัน ซึ่งชนชาตินั้นได้โค่นราชบัลลังก์เสียแล้ว
                <span>รัฐบาลของกษัตริย์ได้ปกครองอย่างหลอกลวงไม่ซื่อตรงต่อ ราษฎร</span> (7)มีเป็นต้นว่า หลอกว่าจะบำรุงการทำหากินอย่างโน้นอย่างนี้ แต่ครั้นคอยๆก็เหลวไป หาได้ทำจริงจังไม่ <span>ราษฎรยังมีเสียงการเมืองไม่ได้เพราะราษฎรโง่(6) </span>คำพูดของรัฐบาลเช่นนี้ใช้ไม่ได้ ถ้าราษฎรโง่ เจ้าก็โง่ เพราะเป็นคนชาติเดียวกัน ที่ราษฎรรู้เท่าไม่ถึงเจ้านั้นไม่ใช่เพราะโง่ เป็นเพราะ<span>ขาดการศึกษาที่พวกเขาปกปิดไว้ไม่ให้เรียนเต็ม ที่</span>(6) เพราะเกรงว่าเมื่อราษฎรได้มีการศึกษาก็จะรู้ความชั่วร้ายที่ทำไว้ และจะไม่ยอมให้ทำนาบนหลังคน
                ราษฎรทั้งหลายพึงรู้เถิดว่า <span>ประเทศเรานี้เป็นของราษฎร</span>(10) ไม่ใช่ของกษัตริย์ตามที่เขาหลอกลวง <span>บรรพบุรุษของราษฎรเป็นผู้ช่วยกันกู้ให้ประเทศมีอิสรภาพพ้นมือ จากข้าศึก</span>(10)  พวกเจ้ามีแต่จะชุบมือเปิบและกวาดรวบรวมทรัพย์สมบัติเข้าไว้ตั้งหลายร้อยล้าน เงินเหล่านี้เอามาจากไหน ก็เอามาจากราษฎร เพราะวิธีทำนาบนหลังคนนั่นเอง <span>บ้านเมืองกำลังอัตคัดฝืดเคือง</span>(5) <span>ชาวนาและพ่อแม่ทหารต้องทิ้งนา</span>(5) เพราะทำไม่ได้ผล รัฐบาลไม่บำรุง <span>รัฐบาลไล่คนออกอย่างเกลื่อนกลาด</span>(5)<span> เป็นผลของรัฐบาลกษัตริย์เหนือกฎหมาย</span> (7)บีบขั้นเข้าราชการผู้น้อย นายสิบและเสมียน เมื่อให้ออกจากงานแล้วไม่ให้เบี้ยบำนาญ ความจริงควรเอาเงินที่กวาดรวบรวมไว้มาจัดบำรุงบ้านเมือง ให้คนมีงานทำ จึงจะสมควรที่จะสนองคุณราษฎร ซึ่งได้เสียภาษีอากรให้พวกเจ้าได้ร่ำรวยไม่นาน แต่พวกเจ้าก็หาได้ทำอย่างใดไม่คงสูบเลือดกันเรื่อยๆไป <span>เงินมีเหลือเท่าใดก็เอามาฝากต่างประเทศ</span> (7)คอยเตรียมหนีเมื่อบ้านเมืองทรุดโทรม <span>ปล่อยให้ราษฎรอดอยาก การเหล่านี้ย่อมชั่วร้าย</span> (6)
                เหตุฉะนี้ ราษฎร <span>ข้าราชการทหาร และพลเรือน</span> ที่รู้เท่าถึงการกระทำอันชั่วร้ายของรัฐบาลดังกล่าวมาแล้ว จึงรวมกำลังกัน<span>ตั้งเป็นคณะราษฎรขึ้นและได้ยึดอำนาจของรัฐบาล กษัตริย์</span>(9)ไว้แล้ว คณะราษฎรเห็นว่าการที่จะแก้ความชั่วร้ายนี้ได้ <span>ก็โดยที่จะต้องจัดการปกครองโดยมีสภา(1)</span> จะได้ช่วยกันปรึกษาหารือ<span>หลายๆความคิดดีกว่าความคิด เดียว</span> (1)ส่วนผู้ที่เป็นประมุขของประเทศนั้น คณะราษฎรไม่ประสงค์ที่จะทำการแย่งราชสมบัติ ฉะนั้นจึงได้<span>ขอเชิญให้กษัตริย์องค์นี้</span>ดำรงตำแหน่ง กษัตริย์ต่อไป <span>แต่จะต้องอยู่ภายใต้กฎหมายธรรมนูญการปกครองแผ่น ดิน</span> <span>จะทำอะไรโดยลำพังไม่ได้</span>(1) นอกจาก<span>ความเห็นชอบของสภาผู้แทนราษฎร</span> (1)คณะราษฎรได้แจ้งความประสงค์นี้ให้กษัตริย์ทราบแล้ว เวลานี้ยังอยู่ในความรับตอบ <span>ถ้ากษัตริย์ตอบปฏิเสธ</span>หรือไม่ตอบภายในกำหนด โดยเห็นแก่ส่วนตนว่าจะถูกลดอำนาจลงมาก็จะได้ชื่อว่าทรยศต่อชาติ และก็เป็นการจำเป็นที่<span>ประเทศจะต้องมีการปกครองอย่างประชาธิปไตย กล่าวคือ ประมุขของประเทศจะเป็นบุคคลสามัญ(1)</span> ซึ่งสภาผู้แทนราษฎรได้เลือกตั้งขึ้น อยู่ในตำแหน่งตามกำหนดเวลา <span>ตามวิธีนี้พึงหวังเถิดว่า ราษฎรจะได้รับความบำรุงอย่างดีที่สุด ทุกๆคนจะมีงานทำ</span>(5) เพราะประเทศเราเป็นประเทศอุดมอยู่แล้วตามสภาพ เมื่อพวกเราได้ยึดเงินที่พวกเจ้าได้รวบรวมไว้จากการทำนาบนหลังคนทั้งหลาย ร้อยล้านบาทมาบำรุงประเทศขึ้นแล้ว <span>ประเทศเราจะต้องเฟื่องฟูขึ้นเป็นแม่นมั่น</span> (5)<span>การปกครองซึ่งคณะราษฎรจะพึงกระทำ</span>ก็คือ จะต้องจัดวางโครงการ อาศัยหลักวิชา <span>ไม่ทำไปเหมือนคนตาบอดเช่นรัฐบาลที่มีกษัตริย์อยู่เหนือ กฎหมาย</span>(7)ทำมาแล้ว หลักใหญ่ๆ ที่คณะราษฎรวางไว้มีอยู่ว่า
1. <span>จะต้องรักษาความเป็นเอกราช</span>(3)ทั้งหลาย เช่น เอกราชในทางการเมือง ในทางศาล ในทางเศรษฐกิจ ฯลฯ ของประเทศไว้ให้มั่นคง
2. จะต้อง<span>รักษาความปลอดภัยในประเทศ</span>(6)ให้การประทุษร้ายต่อกันลดน้อยลงให้มาก
3. จะต้อง<span>บำรุงความสุขสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ</span> (5)โดยรัฐบาลใหม่จะหางานให้ราษฎรทุกคนทำ จะ<span>วางโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติ</span>(5) ไม่ปล่อยให้ราษฎรอดอยาก
4. จะต้องให้<span>ราษฎรมีสิทธิเสมอภาคกัน</span>(6) (ไม่ใช่ให้พวกเจ้ามีสิทธิยิ่งกว่าราษฎรเช่นที่เป็นอยู่)
5. จะต้องให้<span>ราษฎรได้มีเสรีภาพ มีความเป็นอิสระ</span>(6) เมื่อเสรีภาพนี้ไม่ขัดต่อหลัก 4 ประการดังกล่าวข้างต้น
6. จะต้อง<span>ให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร</span>(6)
                ราษฎรทั้งหลาย <span>จงพร้อมใจกันช่วยคณะราษฎรให้ทำกิจอันจะคงอยู่ชั่วฟ้าดินนี้ให้ สำเร็จ</span>(1) คณะราษฎร<span>ขอให้ทุกคนที่มิได้ร่วมมือ</span>เข้ายึดอำนาจ จากรัฐบาลกษัตริย์เหนือกฎหมาย <span>พึงตั้งอยู่ในความสงบ </span>(10)และตั้งหน้าทำมาหากิน อย่าทำการใดๆอันเป็นการขัดขว้างคณะราษฎรการ<span>ที่ราษฎรช่วยคณะ ราษฎรนี้เท่ากับราษฎรช่วยประเทศและช่วยตัวราษฎรบุตร หลาน เหลน ของตนเอง</span>(10)  <span>ประเทศจะมีความเป็นเอกราชอย่างพร้อมบริบูรณ์</span>(3) ราษฎรจะได้รับความปลอดภัย ทุกคนจะต้องมีงานทำไม่ต้องอดตาย <span>ทุกคนจะมีสิทธิเสมอกันและมีเสรีภาพพ้นจากการเป็นไพร่เป็นข้า เป็นทาส</span>(6)ของพวกเจ้า <span>หมดสมัยที่พวกเจ้าจะมาทำนาบนหลังคน</span>(7) สิ่งที่ทุกๆคนพึงปรารถนาคือ ความสุข ความเจริญ อย่างประเสริฐ ซึ่งเรียกกันเป็นศัพท์ว่า <span>“ศรีอาริยะ” นั้น</span> <span>ก็จะพึงบังเกิดขึ้นแก่ราษฎรถ้วนหน้า</span><span>” (</span>10) [1]<span> </span>
(24 มิถุนายน 2475) 


[1] เรียบเรียงจาก : ราชกิจจานุเบกษา แผนกกฤษฎีกา  ฉบับพิเศษ  ลงวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2475.

สำหรับท่านที่ยังไม่เคยอ่านประกาศคณะปฏิวัติฉบับใดๆเลย ก็ลองอ่านฉบับแรกนี้ดู แล้วลองนึกภาพตามว่า อะไรมันเป็นไปเช่นไรในยุคสมัย ล้มเจ้า องค์รัชกาลที่7 ต่อมาจนถึงองค์รัชกาลที่8 แล้วลองนำมโนภาพที่พอมองเห็นนี้ เทียบเคียงเข้ากับ4-5ปี ที่ผ่านมาในยุคสมัยปัจจุบัน ที่ก็ได้มีกลุ่มบุคคลพยายามทำประวัติศาสตร์ให้ซ้ำรอยเดิมอีก ถ้าพวกเราสมารถเห็นภาพกันได้ ผมเชื่อมั่นว่าพวกเราจะยิ่งรัก ยิ่งต้องการที่จะปกป้องพระองค์ท่านมากกว่าเดิมขึ้นอีกเป็นหลายร้อยเท่า ว่าไหมหล่ะขอรับ