อำนาจ (Management Knowledge)

มีการกล่าวว่า สิ่งที่จะสะท้อนความเป็นตัวตนได้ชัดเจนที่สุดก็คือการมีอำนาจ มนุษย์เรามีความสามารถในการควบคุมตนเอง ดังนั้นในยามปกติจะไม่มีใครรู้ได้ว่าตัวตนที่แท้จริงของเขาเป็นเช่นไร จนกว่าเขาผู้นั้นจะมีอำนาจ เรื่องนี้แม้แต่บุคคลที่มีชื่อเสียงอย่างลินคอล์นก็เคยคิดไว้เช่นกัน…

นิยามของอำนาจ
อำนาจ เป็นนามธรรมที่ไม่สามารถจับต้องได้ แต่มีอยู่ โดยปกติทุกๆคนมีอำนาจที่จะควบคุมตนเอง แต่ไม่มีอำนาจที่จะควบคุมผู้อื่น ยกเว้นเสียแต่ว่าผู้อื่นนั้นจะยินยอม (ให้ถูกควบคุม) การยินยอมให้ถูกควบคุม เรียกว่าการมีอำนาจเหนือ โดยอำนาจเหล่านี้เป็นสิ่งสมมติว่ามีอยู่ หากเป็นอำนาจที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวาง ก็จะมีพลังอย่างมาก แต่หากอำนาจเหนือดังกล่าวไม่ได้เป็นที่ยอมรับหรือต้องการ ก็จะเกิดการต่อต้าน

เมื่อพอเข้าใจความหมายของอำนาจแล้ว ที่นี้เราลองมาทำความเข้าใจกระบวนการเกิดของอำนาจ เพราะมันสามารถเกิดขึ้นได้ด้วยหลายปัจจัย แต่เมื่อนำมาสรุป เราสามารถจำแนกออกได้เป็น 2 ประเภท คือ 1 อำนาจโดยธรรมชาติ 2 อำนาจโดยการกำหนด

1 อำนาจโดยธรรมชาติ
อำนาจประเภทนี้เป็นอำนาจที่ คนทุกๆคนมี ซึ่งเป็นอำนาจพื้นฐานที่ทำให้เราสามารถกำหนดและควมคุมตนเองได้ อำนาจที่มาจากประเพณีปฏิบัติก็อยู่ในข้อนี้ด้วยเช่นกัน เช่น ความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว บิดามารดามีอำนาจเหนือในการควบคุมบุตร ครูและอาจารย์ก็เช่นเดียวกัน นอกจากนี้ยังรวมไปถึงการที่บุคคลหนึ่งให้การยอมรับนับถือ เขาจึงถูกอำนาจเหนือของบุคคลซึ่งให้การยอมรับนับถือนั้นควบคุมตัวของเขาเอง โดยปกติมักจะเป็นผู้ที่ให้การอุปการะ ผู้เลี้ยงดู ผู้ที่ช่วยชีวิต ผู้ซึ่งเป็นที่รัก ผู้ซึ่งมีชื่อเสียง ผู้ซึ่งมีฐานะ เป็นต้น

2 อำนาจโดยการกำหนด
อำนาจ ประเภทนี้เป็นอำนาจที่เกิดจากการกำหนดให้มีขึ้น ส่วนใหญ่ถูกทำขึ้นเป็นลายลักษณ์อักษร เป็นกฎหมาย กฎเกณฑ์ ระเบียบ ซึ่งกำหนดให้ต้องปฏิบัติตาม และเชื่อฟัง หากมีการละเมิดก็อาจถูกลงโทษ จำกัดสิทธิและเสรีภาพ เหตุผลที่ต้องกำหนดให้มีอำนาจประเภทนี้ ก็เพื่อสร้างความ เป็นระเบียบเรียบร้อยกับคนที่มีอยู่เป็นจำนวนมาก เพื่อให้สามารถนำอำนาจมาใช้บังคับได้โดยทันที และรวดเร็วกว่าการใช้อำนาจโดยธรรมชาติ ดังนั้นเราจะเห็นว่าการปกครองประเทศในปัจจุบัน ถือเป็นอำนาจโดยการกำหนดแทบทั้งสิ้น

การเมืองการปกครองที่แตกต่างกัน
การ บริหารตนเอง การบริหารครอบครัว การบริหารคณะบุคคล การบริหารบริษัท และการบริหารประเทศ มีกรอบความคิดบางอย่างที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง แต่ทันทีที่ “คนมีอำนาจ” ไม่ว่าจะเกิดขึ้นจากอำนาจโดยธรรมชาติ หรืออำนาจโดยการกำหนด ย่อมทำให้คนๆเดิมต้องการขยายกรอบความคิดของตนเองใหม่ เช่น คนที่เคยบริหารตนเองและครอบครัว เมื่อตนเริ่มเข้ามาบริหารประเทศ จะนึกถึงแต่ผลประโยชน์ของตนเองและบุคคลในครอบครัวเพียงอย่างเดียวมิได้ แต่จะต้องมองและพิจารณาถึงผลประโยชน์ของ “คนทั้งประเทศ” เพราะฉะนั้นแม้ว่า ใครก็ตามที่มีอำนาจเหนือในประเภทที่ 2 ไม่ได้ขยายกรอบความคิดของตนเอง ทันทีที่ต้องเปลี่ยนแปลงการบริหารจากระดับหนึ่งไปยังอีกระดับหนึ่ง ก็มักจะถูกการต่อต้านจากคนจำนวนมากด้วยเช่นเดียวกัน

เพราะฉะนั้นเรา จึงไม่สามารถตัดสินคนด้วยระยะเวลาเพียงชั่วครั้งชั่วคราวได้ จนกว่าจะให้ระยะเวลาเพื่อให้ผู้ที่มีอำนาจขยายกรอบความคิดของตนเองใหม่ และทำในสิ่งที่ถูกต้อง แทนที่การยึดติดกับผลประโยชน์ของตนเอง หรือเพียงบุคคลบางกลุ่มของตนเท่านั้น…

Nobody plan to fail but they fail because they don’t plan.
กุศล บัวใหญ่